Origin and Distribution of Clay Minerals in Calcareous, Gypsiferous, Saline Soils and Sediments of Bakhtegan Lake Bank, Southern Iran

Document Type : Full Article

Authors

Department of Soil Science, College of Agriculture, Shiraz University, Shiraz, I.R. Iran

Abstract

Pedogenesis and clay mineralogy of soils and rock samples were studied in a transect of calcareous, gypsiferous, saline soils and sediments of Bakhtegan lake bank in southern Iran. The main objectives of study were to determine the occurrence of clay minerals and factors controlling their distribution pattern and relative abundance in soils and parent materials. The soil parent material is highly calcareous in all regions. However, gypsiferous and saline soils mainly occur near the Bakhtegan Lake with much evaporitic sediments (gypsum and halite) and where there is a saline and alkaline ground water table. XRD, TEM, SEM and EDX analyses indicated that chlorite, illite, palygorskite, smectite and interstratified minerals are the dominant clay minerals in both soil and rock samples. The presence of illite, chlorite abundance could be attributed to the parent rock samples and inherited origin. Interstratified minerals of chlorite-smectite or illite-smectite are observed in clay fraction of soils situated in plains and down slope due to further weathering and transportation from upslope to down slope. Studies indicated the presence of neoformed, transformed and inherited forms of palygorskite in all soils. Studies have showed that arid soils in southern Iran were affected by post-Tethyan sediments and some minerals have evolved from the weathering of these sediments.

Keywords

Main Subjects

Article Title [Persian]

توزیع و منشاء کانی‌های رسی در مواد آهکی، گچی، شور و رسوبات حاشیه دریاچه بختگان، جنوب ایران

Authors [Persian]

  • حکیمه عباسلو
  • علی ابطحی
بخش علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، جمهوری اسلامی ایران
Abstract [Persian]

در این تحقیق پیدایش و کانی شناسی نمونه‌های سنگ و خاک در یک مقطع عرضی از مواد آهکی، گچی، شور و رسوبات حاشیه دریاچه بختگان در جنوب ایران بررسی شد. اهداف اصلی مطالعه تعیین حضورکانی‌های رسی، فاکتورهای کنترل کننده، الگوی توزیع و فراوانی نسبی آنها در مواد مادری و خاک‌ها ی منطقه می‌باشند. مواد مادری خاکها در کل منطقه آهکی می‌باشند. با این وجود، خاک‌های گچی و شور در نزدیک دریاچه بختگان با میزان بالایی از رسوبات تبخیری و سطح آب زیرزمینی شور و قلیا رخ می‌دهند.
 آنالیزهای تفرق اشعه ایکس، میکروسکوپ‌ الکترونی و میکروسکوپ الکترونی روبشی کلرایت، ایلایت، اسمکتیت و کانی‌های مخلوط را به عنوان کانی‌های رسی غالب، در نمونه‌های خاک و سنگ نشان دادند. حضور کلرایت و ایلایت  موروثی و وابسته به سنگ مادر می‌باشند. کانی‌های حدواسط اسمکتیت ـ کلرایت یا اسمکتیت ـ ایلایت در جزء رس خاک‌هایی که در دشت‌ها و شیب‌های کم قرار گرفته‌اند، به علت هوادیدگی بیشتر و انتقال از شیب‌های بالا به شیب پایین مشاهده می‌شوند. مطالعات پالیگورسکایت به فرم های موروثی، تبدیل‌یافته و نو ‌تشکیل در همه خاک‌ها نشان داد. این مطالعه نشان داده است که خاک‌های خشک در جنوب ایران بوسیله رسوبات پالئوـ تتیس تحت تاثیر قرار گرفته‌ و بعضی کانی‌ها از هوادیدگی این رسوبات نشات گرفته‌اند 

Keywords [Persian]

  • کانی شناسی
  • اسمکتیت
  • پالیگورسکایت
  • اقلیم خشک
  • دریاچه بختگان
Iran Agricultural Research
Volume 25.26, Issue 1.2 - Serial Number 1
Vol. 25, No. 2, 2006 & Vol. 26, No. 1-2, 2007
March 2007
Pages 71-86

Files

Share

How to cite

Statistics