مدل سازی تبخیر روزانه تشتک با استفاده از ANFIS و NN_ARX

نوع مقاله : مقاله کامل

نویسندگان

1 گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، جمهوری اسلامی ایران

2 گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد، جمهوری اسلامی ایران

چکیده

تغییر و تحول کمی و کیفی منابع آب تحت تأثیر فعالیت‌های مختلف در هر حوزه هیدرولوژیکی رخ می‌دهد که با توجه به محدودیت منابع آب، جلوگیری از آن بسیار مهم و حیاتی می‌باشد. در زمینه تبخیر، مدل‌های زیادی ارائه شده است که بیشتر این مدل‌ها نیازمند پارامترهای ورودی هستند که ‌یا دسترسی به آن‏ها مشکل است و ‌یا اندازه‌گیری آن‏ها محتاج صرف هزینه و زمان زیادی می‌باشد. در بحث شناسائی سیستم، مدل‏های آماری قوی برای مدلسازی فرآیندهای اتفاقی و سری‏های زمانی وجود دارد. به طور کلی مدل‏های دینامیک در بررسی‏های کوتاه مدت، دقیق‏تر از مدل‌های استاتیک پاسخ می‏دهد. در این تحقیق ما از دو مدل ANFIS و NN-ARX (ترکیبی از مدل ARX با ساختار شبکه عصبی) جهت پیش‌بینی تبخیر استفاده شده است. پس از اجرای برنامه مـــــذکور نتایج تحلیل آماری که روش‏های NNARX و ANFIS عملکرد بسیار بهتر از فرمول‏های تجربی (برای تست مجموعه‏ای از داده‏ها، NNARX 0.95=R2، ANFIS 0.94=  R2، مایر0.81 = R2  و Marciano R2=0.68). مدل ANFIS و NNARX کمی بهتر است. مدل‏های NNARX و ANFIS به نظر می‏رسد عملکرد بهتری نسبت به معادلات تجربی دارند. برای به دست آوردن تجربه گسترده‏تر در مورد این ابزار انتخاب داده و اینکه چگونه می‏توان آن را در ارزیابی اعتبار سنجی داده‏ها استفاده کرد مطالعات بیشتری مورد نیاز است.

کلیدواژه‌ها