مقایسه جذب سطحی کادمیم در برخی خاک های آهکی و اسیدی

نوع مقاله : مقاله کامل

نویسندگان

بخش علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، جمهوری اسلامی ایران

چکیده

غلظت کادمیم در محلول خاک و قابلیت استفاده زیستی آن بوسیله  واکنش های جذب و واجذبی کنترل می شود. هدف از تحقیق حاضر مقایسه جذب سطحی کادمیم در ۶ خاک آهکی و ٤ خاک اسیدی بود. نمونه های خاک با محلول ۰۱/۰ مولار  Ca(NO3)2 که حاوی ۲۵ تا ۳۲۰۰ میلی گرم کادمیم در لیتر بود، به تعادل رسیدند. نتایج نشان داد که تمایل برای جذب سطحی در غلظت های پایین کادمیم (۰ تا ٤۰۰ میلی گرم در لیتر) زیاد بوده، اما با افزایش غلظت کادمیم (٤۰۰ تا ۳۲۰۰ میلی گرم در لیتر) کاهش می یابد. در بین ۵ معادله ارزیابی شده، معادله های فروندلیچ، لانگ مویر، و گوناری به دلیل ضریب تبیین (R2) بالا و خطای استاندارد پایین (SE) جذب سطحی کادمیم را در خاک های اسیدی و آهکی بهتر توصیف کردند. معادله های رگرسیونی گام به گام بین ضرایب بهترین مدل های برازش داده شده و ویژگی های خاک نشان داد که ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) و مقدار رس جزو مهمترین ویژگی های خاک هستند که بر جذب سطحی کادمیم در خاک های آهکی اثر دارند، در حالیکه در خاک های اسیدی، جذب سطحی کادمیم عمدتا تحت تاثیر پ- هاش خاک قرار گرفت. هنگامی که هر دو دسته خاک با هم در نظر گرفته شد، ضرایب ثابت بهترین مدل های برازش داده شده با         پ- هاش، رس، و کربنات کلسیم معادل (CCE) همبستگی خوبی نشان داد. نتایج اولیه نشان داد که پ- هاش بالاتر در خاک های آهکی مکان های تبادلی منفی بیشتری برای جذب سطحی کادمیم در دسترس قرار می دهند،  بنابراین جذب سطحی کادمیم در این  خاک ها  نسبت به خاک های اسیدی بیشتر می باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات