برآورد اثر کاربرد زئولیت بر پارامترهای انتقال در خاک‌های مختلف با مدل Hydrus-1D

نوع مقاله : مقاله کامل

نویسندگان

گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ج. ا. ایران.

چکیده

چکیده -استفاده از مدل‌ها در پیش‌بینی حرکت املاح و آلاینده‌ها در خاک، می‌تواند موجب صرفه‌جویی زیاد در وقت و هزینه‌ها گردد. مدل نرم‏افزاری Hydrus-1D به منظور شبیه‌سازی یک بعدی حرکت آب، حرارت، املاح و ویروس‌ها در شرایط مختلف رطوبتی محیط متخلخل توسعه یافته است. هدف از انجام این تحقیق، تعیین ضرایب انتقال در ستون‌های خاک دست‌خورده در بافت‌های مختلف و با تیمار‌های مختلف زئولیت با استفاده از مدل Hydrus-1D می‌باشد. برای انجام این پژوهش سه نوع خاک لومی، لوم شنی و لوم رسی در دو تیمار صفر و 8 گرم زئولیت در هر کیلو‌گرم خاک استفاده شد. برای تعیین ضرایب انتقال از غلظت تقریبی زهاب خروجی اندازه‌گیری شده توسط دیگران (mg cm-326/2-0) استفاده شد. با سبک‌تر شدن خاک، مقدار رطوبت غیر‌متحرک کاهش و مقدار ضریب پراکندگی هیدرودینامیکی افزایش می‌یابد. با توجه به پارامتر‌های هیدرولیکی در نظر گرفته شده و معادله رگرسیونی ارائه شده توسط محققین دیگر، روند کاهشی مقدار رطوبت غیر‌متحرک با کاهش هدایت هیدرولیکی اشباع، همخوانی داشته است. مقدار ضریب پراکندگی برآورد شده در تیمار بدون زئولیت در محدوده مقدار بدست آمده آن در خاک دست‌خورده گزارش شده توسط محققین دیگر می‌باشد. روند تغییرات پارامتر‌های انتقال املاح محاسبه شده از روی منحنی دررو با روش تحلیلی توسط محققین دیگر، با پارامترهای برآورد شده توسط مدل Hydrus-1D مشابه می‌باشد. مقدار شاخص توافق ویلموت در همه تیمارها بیشتر از 90% و مقدار شاخص NRMSE در اکثریت تیمار‌ها نزدیک 20% می‌باشد، که این نشان دهنده دقت نسبتاً خوب مدل در تخمین ضرایب انتقال املاح می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Abbasi F., Simunek, J., Feyen, J., vanGenuchten, M.T., Shouse, P.J., & Bowman, A. (2003). Simultaneous inverse estimation of soil hydraulic and solute transport parameters from transient field experiments: homogeneous soil. American Society of Agricultural Engineers, 46(4), 1085-1095.
Abu Zreig, M., & Abu Ashour, J. (2004). Chloride and atrazine transport through saturated soil columns. Toxicological & Environmental Chemistry, 86, 181-190
Clothier, B.E., Khirkham, M.B.,  & McLean, J.E. (1992). In situ measurements of the effective transport volume for solute moving through soil. Soil Science Society of America Journal, 56, 733-736.
Jacques, D., Simunek, J., Mallants, D., & van Genuchten, M.T. (2002). Multicomponent transport model for variabley-saturated porous media: Application to the transport of heavy metals in soils. Proceedings of XIVth. International Conference on Computational Methods in Water Resources (CMWRXIV), 47, 555-562.
Jamieson, P.D., Porter, J.R., & Wilson, D.R. (1991). A test of computer simulation model ARC-WHEAT 1 on wheat crops grown. New Zealand Field Crop Research, 27, 337-350.
Jaynes, D.B., Rice, R.C., & Bowman, R.S. (1988). Independent calibration of a mechanistic-stochastic model for field-scale solute transport under flooded irrigation. Soil Science Society of America Journal, 52, 1541-1546.
Jaynes, D.B., Logsdon, S.D., & Horton, R. (1995). Field method of measuring mobile/immobile water content and solute transfer rate coefficient. Soil Science Society of America Journal, 59, 352–356.
Katterer, T., Schmied, B., Abbaspour, K.C., & Schulin, R. (2001). Single-and dual-porosity modeling of multiple tracer transport through soil columns:effect of intial moisture and mode of application. European Journal of Soil Science, 52, 25-36.
Kirkham, D,. & Powers, W.L. (1972). Advanced soil physics, New York: Wiley.
Moradi, A., Abbaspour, K.C., & Afyuni, M. (2005). Modling field-scale cadmium transport below the root zone of a sewage sludge amended soil in arid region of Central Iran. Contamin. Hydrology Journal, 42, 99-111.
Moradzadeh, M., Moazed, H., Sayyad, G.A., & Khaledian, M.R. (2014). Transport of nitrate and ammonium ions in a
sandy loam soil treated with potassium zeolite – Evaluating equilibrium and non-equilibrium equations. Acta Ecologica Sinica, 34, 342-350.
 Mualem, Y. (1976). A new method for predicting the hydraulic conductivity of unsaturated porous media. Water Resources Research, 12, 513-522.
 Pepper, I.L., Ferguson, G.A., & Kneebone, W.R. (1982). Clinoptilolite zeolite: a new medium for turfgrass growth. In “Proceedings of ASA”. Agronomy Abstract, 145.
Richards, L.A. (1954). Diagnosis and improvement of saline and alkaline soils. Agriculture Handbook no. 60. USDA: United State Department of Agriculture, Washington. Saadat, S., Sepaskhah, A.R., & Azadi, S. (2012). Zeolite effects on immobile water content and mass exchange coefficient at different soil textures. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 43 (22), 2935-2946.
Saadat S., Sepaskhah A.R., & AzadiS. (2012).Zeolite effects on immobile water content and mass exchange coefficient at different soil textures. Communications in Soil Science and Plant Analysis,43 (22), 2935-2946.
Sepaskhah, A.R., & Yousefi, F. (2007). Effect of zeolite application on nitrate and ammoium retention of a loamy soil under saturated conditions. Austeralian Journal of Soil Ressearch, 45, 368-373.
Simunek, J., Senjna, M., & van Genuchten, M.T. (1998). HYDRUS-1D software pakage for simulation the one-dimensional movement of water, Heat and multiple solutes in variably saturated media (Vol. Research Report). California: U.S. Salinity Lab. USDA. Riverside.
Tabarzad, A., Sepaskhah, A.R., & Farnoud, T. (2011). Determination of chemical transport properties for different texture of undisturbed soils. Archives of Agronomy and Soil Science, 57(8), 915-930.
Tafteh, A., & Sepaskhah, A.R. (2012). Application of HYDRUS-1D model for simulating water and nitrate leaching from continuous and alternate furrow irrigated rapeseed and maize fields. Agricultural Water Management, 113, 19-29.
van Genuchten, M.T., & Wagenet, R.J. (1989). Two-site/two-region models for pesticide transport and degradation: Theoretical development and analytical solution. Soil Science Society of America Journal, 53, 1303-1310.
van Genuchten, M.T., & Wierenga, P.J. (1976). Mass transfer studies in sorbing porous media. I. Analytical solutions. Soil Science Society of America Journal, 40, 473-481.
van Genuchten, M.T. (1980). A closed form equation for predicting the hydraulic conductivity of unsaturated soil. Soil Science Society of America Journal, 44, 892-898.