ارزیابی چند تابع انتقال متداول اروپایی برای تخمین منحنی رطوبتی خاک در چند خاک ایران

نوع مقاله : مقاله کامل

نویسندگان

بخش مهندسی آب ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، جمهوری اسلامی ایران

چکیده

عمده­ی فرآیندهای هیدرولیکی در شرایط طبیعی در یک مزرعه در شرایط غیراشباع انجام می­شود. منحنی مشخصه­ی رطوبتی، SMRC، مهم­ترین ویژگی هیدرولیکی یک خاک غیراشباع است که دانستن آن در مطالعات آب و خاک از قبیل حفاظت خاک، فرسایش خاک، ارزیابی اراضی و مدیریت منابع آب از اهمیت بالایی برخوردار است. ­SMRC را می­توان به دو روش مستقیم و غیر مستقیم به­دست آورد. گرچه توسعه­های فراوانی در روش­های مستقیم به­وجود آمده است، این روش­ها کماکان زمان­بر و هزینه­بر به شمار می­آیند. در نتیجه، روش­های غیر مستقیم همواره در کانون توجهات قرار دارد. این مقاله چند تابع انتقال (PTF) متداول اروپایی را برای تخمین SMRC در چند خاک ایران ارزیابی کرده است. از ٥٠ خاک از مناطق کرج، آمل و بابل واقع در شمال ایران که بافت عمده­ی آن­ها لوم و لوم رسی بود، استفاده شد. مقدار رطوبت متناظر با پتانسیل­های ماتریک ٠ ، -٥، -٣٣، -١٠٠، - ٥٠٠ و kPa ١٥٠٠- با استفاده از دستگاه صفحات فشاری تعیین شد. در این بررسی چهار PTF متداول اروپایی راولز و براکنزیک (RB)، وریکن و همکاران (VMFD)، وستن (W) و وستن و همکاران (WLNL) مدنظر قرار گرفت. برای ارزیابی این  PTFها از معیارهای GMER، GSDER و RMSE استفاده شد. نتایج نشان داد که کارایی این PTF ها برای خاک­های لومی بالاتر بود. عملکرد مدل­های VMFD و WLNL بهتر بود در حالی­که مدل VMFD تنها در خاک­های لوم رسی از بقیه بهتر بود. به­طور کلی هرچه پتانسیل ماتریک افزایش می­یافت، عملکرد نیز بهتر می­شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات