جذب روی در خاک های اسیدی، آهکی و گچی و ارتباط آن با مینرالوژی خاک ها

نوع مقاله : مقاله کامل

نویسندگان

بخش علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، جمهوری اسلامی ایران

چکیده

قابلیت دسترسی و تحرک روی  بوسیله برهمکنش ماتریکس خاک و بهسازها کنترل می‌شود. مشاهدات بسیاری در مورد عوامل موثر بر رفتار روی در خاک گزارش شده است. هدف از این مطالعه بررسی جذب روی در خاک های گچی، آهکی و اسیدی با محلول های الکترولیت متفاوت (سدیم، پتاسیم، ارتوفسفات، نیترات و کلر) است. منحنی‌های همدمای جذب روی در دو  خاک آهکی، 2خاک اسیدی و 2 خاک گچی به دست آمد. قابلیت دسترسی روی نیز بوسیله دی تی پی ا مورد ارزیابی قرار گرفت. داده‌های جذب روی سطح معنی‌دار بالائی را در منحنی‌های جذب لانگمیر، فروندلیچ و تمکین نشان دادند. این داده‌ها با منحنی همدمای لانگمیر در مقایسه با منحنی‌های فروندلیچ و تمکین، هماهنگی بیشتری نشان دادند. حضور سدیم بر خلاف پتاسیم جذب روی را  در تمامی خاک ها افزایش داد و خاک های گچی بیشترین میزان جذب را نسبت به خاک های اسیدی و آهکی نشان دادند. بالا بودن جذب روی در خاک های گچی بدلیل حضور کانی پالیگورسکایت با سطح ویژه بالا است، اما خاک های اسیدی حاوی کانی های کائولنیت و ایلایت حداقل جذب روی را نشان دادند. در خاک های اسیدی بیشترین میزان جذب در محلول الکترلیت    مشاهده شده است در حالی که در خاک های آهکی و گچی،     جذب روی را کاهش داد. میزان قابلیت دسترسی روی بوسیله نوع و میزان کانی های رسی کنترل می‌شود. نتایج نشان داد که درصد بالائی (۹۰تا ۹۸%)  از کل روی جذب شده در جایگاه غیر قابل دسترس قرار دارد. می‌توان نتیجه گرفت سایر عناصر غذایی و کانی های رسی اثر معنی‌دار بر عنصر روی اضافه شده به  خاک دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات