ارزیابی مالی خطوط فرآوری بذر گندم در سامانه‌های داخلی و ارزش تلفات آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر،سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورز ی، کرج، ج.ا. ایران

2 مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ج.ا. ایران

3 مرکز تحقیقات و آموزش و منابع طبیغی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ج.ا. ایران

4 مرکز تحقیقات و آموزش و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ج.ا. ایران

5 مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و تحقیقات کشاورزی، گرگان، ج.ا. ایران

6 موسسه تحقیقات کنترل و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و تحقیقات کشاورزی، کرج، ج.ا. ایران

7 مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ج.ا. ایران

چکیده

این مطالعه به منظور  تعیین هزینه و منافع سرمایه­ گذاری، قیمت تمام شده، نسبت حاشیه ایمنی، بازده برنامه ­ای، نسبت فایده به هزینه و تعیین ارزش اقتصادی میزان بذر از دست رفته در ضایعات در خطوط فرآوری بذر گندم آبی در سامانه‌های داخلی شامل آرماشین، آروین صنعت، رام صنعت بهاره و آذران بوجار به ترتیب در استان­ های فارس، خراسان رضوی، خوزستان و گلستان در سال 1397 اجرا شد. برای  دستیابی به هدف‌های پژوهش، از واکاوی سودآوری و شاخص‌های اقتصاد مهندسی استفاده شد. طبق نتایج، میانگین قیمت تمام شده هر کیلو بذر گندم در خطوط فرآوری بذر در استان­های هدف 919633/9 ریال برآورد شد که در اکثر خطوط در استان­ ها کمتر از قیمت فروش بود. میانگین بازده برنامه­ای خطوط فرآوری در شرکت‌های کشت و صنعت جوین، هزاران طلایه داران خوشه، امیران زاگرس طاها، نمونه ارتش، سبز دشت سرخه و شرکت تعاونی رزمندگان در استان­های هدف مثبت و 11/2 میلیارد ریال بود ولی در شرکت­ های  تعاونی مرودشت استان فارس، تعاونی روستایی گنبد استان گلستان و زرین دانه بنوار خوزستان منفی محاسبه شد. میانگین نسبت فایده به هزینه خطوط فراوری داخلی مورد هدف 1/05 طی دوره واکاوی بود. میانگین ضایعات مفید جداشده از خطوط فرآوری 20/2 درصد و ارزش بذرهای تلف شده با احتساب قیمت فروش بذر و یارانه 958/6 میلیون ریال محاسبه شد. بنابراین با توجه به نتایج، پیشنهاد می­ گردد شرکت­ های دارای سود با ادامه فعالیت خود و افزایش میزان ذر خریداری شده ورودی در پی حداقل کردن زیان و کسب سود اقتصادی مثبت باشند.

کلیدواژه‌ها


Ahmadi, K., Ebadzadeh, H. R., Hatami, F., Abdshah, H., &  Kazemyan, A. (2019). Agricultural statistics of 2017-2018. Crop production. Information and Communication Technology Center. Deputy of Programing and Economics, Ministry of Jihad-e-Agriculture. Tehran, Iran. (In Persian)
Asadi, H., Gazor, H. R., Hamidi, A., & Eivani, A. (2022). Study of value losses in wheat seed processing lines and its economical assessment. Iranian Journal of Seed Science and Technology, 10(4),137-147. (In Persian)
Asadi, H., Barikani, E., & Hajizadeh Fallah, N. (2007). Investigation of minimum price of wheat production in different exploitation groups in Kalaleh city. Proceeding of the 6th Iranian Conference of Agricultural Science and Natural Resource. 27-28 Nov. The Islamic Azad University, Karaj Branch. Iran. (In Persian)
Bikzad, H., & Mahdipour, A. (2005). Investigating the effect of policy on determining the guaranteed price of agricultural products on the free rate of other products. Proceeding of the 5th Iranian Conference of Agricultural Economics of Iran. 29-31 Aug, The University of Sistan and Baluchestan. Zahedan, Iran.
Bahrami Mahneh, F., Soltani, S., & Alishahi, M. (2007). Study of the investment situation in Iran's agricultural sector and ways to increase it. Proceeding of the 6th Iranian Conference of Agricultural Economics of Iran. 29-30 Oct. The University of Ferdowsi. Mashhad, Iran. (In Persian)
Clafferty, B. (2000). Ensuring food security in Egypt: Food subsidy, income generation and market reform. Food Policy, 25, 219–224.
Daneshvar Kakhki, M., Dehganian, S., & Serouri, A. A. (2006). Investigation of milk production economy in industrial units: Case study of Astan Quds Razavi Institute. Science, 20(1), 207-214.
Egbali, A., & Borgei, A. M. (2006). Determination of return and assessment of wheat seed threshing machines in dry and semi-tropical regions. 4th Iranian National Conference of Agricultural Machinery and Mechanization. The University of Tabriz, Tabriz, Iran. (In Persian)
Gazor, H. R. (2020). Technical and economical assessment between Iranian and imported wheat seed processing systems in order to improve seed processing in Iran. Final research report. Agricultural Engineering Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Ministry of Jahad-e- Agriculture, Karaj. Iran. pp. 304.  (In Persian).
Ghaseminejad, M., & Ghaseminejad, R. (2017). Investigation the amount of waste after harvesting wheat seeds in threshing machines. Proceeding of the  7th Iranian National Conference of Sustainable Agriculture and Natural Resources. 5 July. The Mehrarvand Education Institute, Tehran, Iran. (In Persian).  
Hamsi, A. H., & Nikomaram, H. (2003). Feasibility of dough factory and printing and writing paper using bagasse as a raw material. Agricultural Science, 9(1), 63-78.
Javadi, A., Vahedi, A., Ghazor, H. R., & Unesi Alemouti, M. (2017). Technical and economical assessment of wheat seed processing systems. National project research report No. 52318, Agricultural Engineering Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Ministry of Jahad-e- Agriculture, Karaj. Iran. (In Persian).
Khezri, M. (2003). Food security and national security. Proceeding of the 1th Iranian National Conference on Agriculture and National Development. 8-9 Dec. Agricultural Planning and Economics Research Institute, Tehran, Iran. http://www.agri-peri.ir (In Persian).
Heisey, P. W., & Brennan, J. P. (1991). An analysis model of farmers' demand for replacement seed. American Journal of Agricultural Economics, 73(4), 1044-1052.
Mostofi Sarkari, M. R. (2005). Wheat losses from planting to storage in Iran. Proceedings of the 2nd methods of preventing the loss of national resources. 9 June, The Academy of Sciences Islamic Republic of Iran, Tehran, Iran. (In Persian)
Oskounejad, M. M. (1996). Engineering economics or economic evaluation of industrial projects. Seventh Edition. Tehran: Publication center of Amirkabir University. (In Persian).
Samadi, S., Karamolyan Sichani, M., & Zahedi, M. (2003). Interaction between agriculture and macroeconomics compared to other sectors. Proceeding of the 1th Iranian National Conference on Agriculture and National Development. 8-9 Dec. Agricultural Planning and Economics Research Institute, Tehran, Iran. losses is called post-harvest losses. In this stage, the most vital losses are associated with transportation and warehousing. http://www.agri-peri.ir (In Persian).
Shadmani, A. R., & Saleh, A. (2007). Investigating the methods used in financial economic and evaluation of investment projects in Iran's agricultural sector. Proceeding of the 6th Iranian Conference of Agricultural Economics of Iran. 29-30 Oct. The University of Ferdowsi. Mashhad, Iran. In Persian.
Soltani, G. R. (2007). Engineering economy. Shiraz: Publication of Shiraz University. (In Persian)
Van Gastel, A. J. G., Pagnotta, M. A., & Proceddu, E. (1996). Seed science and technology. International Center for Agricultural Research in the Dry Areas (ICARDA) annual report, Aleppo, Syria. 114 pp Aleppo, Syria.