اثر محلول پاشی روی آلی و معدنی بر ترکیب فرآورده‌های طبیعی و فعالیت آنتی اکسیدانی بادرنجبویه (Melissa officinalis)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ج.ا. ایران

2 گروه مرتع و آبخیزداری (مهندسی طبیعت)، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فسا، فسا، ج.ا. ایران

3 باغ گیاهشناسی ارم، شیراز، ج.ا. ایران

چکیده

 بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) به عنوان یکی از مهم ترین گیاهان هورمونی (ضد تیروئید)، آرام بخش، ترمیم کننده زخم و طعم دهنده در صنایع غذایی شناخته می شود. کار حاضر با هدف تعیین تأثیر منابع مختلف روی بر ترکیب فرآورده­های طبیعی، عملکرد گیاه و فعالیت آنتی اکسیدانی بادرنجبویه انجام شد. آزمایش ها در گلخانه باغ ارم شیراز با 3 تکرار و 5 تیمار مختلف شامل T1 بدون روی (شاهد)، T2 روی کلاته با EDTA، T3 نانو روی، T4 سولفات روی و T5 کلات سیترات روی انجام شد. نتایج نشان داد که تمام منابع روی باعث بهبود ترکیب شیمیایی اسانس بادرنجبویه مانند گرانیول، کاریوفیلن اکساید و فتالیک اسید شدند. محتویات اسانس (درصد وزنی) از 0/28% تا 0/44% متغیر بود. بیشترین مقدار گرانیول (40/8 درصد) در گیاهان تیمار شده با کلات سیترات روی به دست آمد. بیشترین مقدار کل کاریوفیلن اکساید (8/8 درصد) با استفاده از سولفات روی به دست آمد. بیشترین فتالیک اسید (2/24 درصد) در گیاهان تیمار شده با سولفات روی و نانو روی به دست آمد. بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی (162/86 میلی گرم در لیتر) در استفاده از نانو روی یافت شد. نتایج نشان داد که کاربرد روی در گیاهان درمانی مانند بادرنجبویه می تواند برای تولید ترکیبات طبیعی فعال مانند گرانیول، فتالیک اسید و کاریوفیلن اکساید برای استفاده در صنایع دارویی و مواد پزشکی بسیار مفید باشد.

کلیدواژه‌ها


Abugassa, I. O., Bashir, A. T., Doubali, K., Etwir, R., Abu-Enawel, M., & Augassa, S. (2008). Characterization of trace elements in medicinal herbs by instrumental neutron activation analysis. Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry, 278, 559–563.
Adams, R. P., (2007). Identification of essential oil components by gas chromatograpy/mass spectrometry, 4th edition. Illinois USA: Allured Publishing Corporation, Carol Stream 804–806.
Afshar, M., Najafian, S., & Radi, M., (2021). The effect of harvest time on the natural product of Rosmarinus officinalis L. from South Iran (Fars province). Natural Product Research, 1–6. https://doi: 10.1080/14786419.2021.1914615. (In Press, Online published).
Baibordi, A., & Malakouti, M. J., (2005). Effects of foliar applications of nitrogen, boron, and Zn on fruit set and the some quality of almonds. Pajouhesh – va – Sazandegi, 18(3), 32-40.
Bisht, M., Pande, Ch., Tewari, G., Bhatt, S., & Triphati, S. (2019). Effect of zinc on the growth and essential oil composition of Ocimum gratissimum L. Essential Oil Bearing Plants, 22(2), 441-454.
Bremner, J. M. & Mulvaney, C. S., (1996). Nitrogen total. In: Page, A. L., Miller, R. H. and Keeney, D. R. (Eds.), Methods of Soil Analysis, Part 2. (pp. 1085-1122). Madison, WI: ASA, Inc.
Cakmak, I., (2008). Enrichment of cereal grains with Zn: Agronomic or genetic biofortification? Plant and Soil, 302, 1–17.
Chang, C. C., Yang, M. H., Wen, H. M., & Chern, J. C. (2002). Estimation of total flavonoid content in propolis by two complementary colometric methods. Journal of Food and Drug Analysis, 10(3),178-182.
Coolong, T. W., Randle, W. M., Toler, H. D., & Sams, C. E. (2004). Zinc availability in hydroponic culture influences glucosinolate concentrations in Brassica rapa. Horticultural Science, 39(1), 84-86.
Erdemoglu, N., Turan, N. N., & Cakõcõ, I., Sener, B., & Aydin, A. (2006). Antioxidant activities of some Lamiaceae plant extracts. Phytotherapy Research, 20, 9–13.
Farahbakhsh, J., Najafian, S., Hosseinifarahi, M., & Gholipour, S. (2020). The effect of time and temperature on shelf life of essential oil composition of Teucrium polium L. Natural Product Research, 36(1), 424-428.
Figueiredo, D. D., Barros, P. M., Cordeiro, A. M., Serra, T. S., Lourenco, T., Chander, S., Olivira, M. M., & Saibo, N. J. M. (2012). Seven Zn-finger transcription factors are novel regulators of the stress responsive gene OsDREB1B. Journal of Experimental Botany, 63, 3643–3656.
Gogoi, R., Begum, T., Sarma, N., Pandey, S. K. & Lal, M. (2021). Chemical composition of Callistemon citrinus (Cutris) Skeels aerial part essential oil and its pharmacological applications, neurodegenerative inhibitory, and genotoxic efficiencies. Journal of Food and Biochemistry, 45(7), 1-12.
Grejtovský, A., Markušová, K., Eliašová, A., & Šafárik, P. J. (2006). The response of chamomile (Matricaria chamomilla L.) plants to soil Zn supply. Plant Soil Environment, 52, 1–7.
Herodež, Š. S., Hadolin, M., Škerget, M., & Knez, Ž. (2003). Solvent extraction study of antioxidants from Balm (Melissa officinalis L.) leaves. Food Chemistry, 80, 275–282.
Kannan, S. (2010). Foliar fertilization for sustainable crop production. In: Genetic engineering, biofertilisation, soil quality and organic farming. (pp. 371–402), Dordrecht: Springer.
Malakuti, M. J., & Tehrani, M., (1999). The role of micronutrients on yield and quality of crops. Tehran: Tarbiat modares press.
Miraj, S., Rafieian-Kopaei, & Kiani, S. (2017). Melissa officinalis L: A review study with an antioxidant prospective. Journal of Evidence-Based Complementary & Alternative Medicine, 22, 385–394.
Moghimipour, Z., Sourestani, M. M., Ansari, N. A., & Ramezani, Z. (2017). The effect of foliar application of Zn on essential oil content and composition of holy basil [Ocimum sanctum] at first and second harvests. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 20, 449–458.
Murch, S. J., Haq, K., Rupasinghe, H. P. V., & Saxena, P.K. (2003). Nickel contamination affects growth and secondary metabolite composition of St. John’s wort (Hypericum perforatum L.). Environmental and Experimental Botany, 49, 251–257.
Najafian, S., & Zahedifar, M. (2015). Antioxidant activity and essential oil composition of Satureja hortensis L. as influenced by sulfur fertilizer. Journal of the Science of Food and Agriculture, 95, 2404–2408.
Najafian, S., & Zahedifar, M. (2018). Productivity, essential oil components and herbage yield, of sweet basil as a function of biochar and potassium-nano chelate. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 21, 886–894.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Nelson, D. W., & Sommers, L. E. (1996). Total carbon, organic carbon and organic matter. In: Sparks DL (Ed.) Methods of soil analysis, Part III, 3rd edn. (pp. 961–1010). Madison: Am Soc Agron.
Saeb, K., Gholamrezaee, S., & Asadi, M. (2011). Variation of antioxidant activity of Melissa officinalis leaves extracts during the different stages of plant growth. Biomedical and Pharmacology Journal, 4, 237–243.
Srivastava, N. K., Sharma, S., & Misra, A. (2006). Influence of Zn on allocation of leaf-assimilated 14CO2 into primary metabolites in relation to production of essential oil and curcumin in turmeric (Curcuma longa L.). World Journal of Agricultural Sciences, 22, 201- 207.
Zahedifar, M., Najafian, Sh. (2015). Combined effect of soil applied iron and sulfur fertilizers on monoterpene content and antioxidant activity of satureja hortensis L. extract. Pertanika Journal of Tropical and Agricultural Sciences, 38(3), 361-374.