القای تحمل به شوری و تغییر فاکتور ذخیره سازی یون در جو با پیش تیمارسالیسیلیک اسید (Hordeum vulgare)

نوع مقاله : مقاله کامل

نویسندگان

1 مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی یزد، یزد ، ج. ا. ایران

2 گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ج. ا. ایران

چکیده

چکیده:
این مطالعه به منظور درک بهتر مکانیسم­های احتمالی القای تحمل تنش شوری توسط پیش­تیمار سالیسیلیک­اسید در جو اجرا شد. بذور جو با سالیسیلیک­اسید یا آب پیش­تیمار شده و سپس تحت شرایط متفاوت شوری آب آبیاری شامل 62/0 (آب شهر)، 5، 10 و 15 دسی­زیمنس بر متر در پتری­دیش کشت شدند، و روند جذب آب و رشد گیاهچه و درصد و سرعت جوانه­ زنی شد. گیاهچه­ ها 11 روز پس از کشت به گلدان انتقال داده و غلظت سدیم و پتاسیم و فاکتور ذخیره­ سازی محاسبه شدند. نتایج نشان داد که تنش شوری باعث کاهش جذب آب (50%)، سرعت جوانه­ زنی (39%) و رشد گیاهچه (74%) و کاهش تجمع پتاسیم (38%) و افزایش تجمع سدیم (5 برابر) گردید. در همه ساعات پس از پیش­تیمار سالیسیلیک­اسید، بذور پرایم شده جذب آب بیشتری داشتند، و همچنین رشد گیاهچه ­های تیمار شده در همه روزهای پس از کاشت بهتر بود. گیاهچه ­های پیش­تیمار شده با سالیسیلیک­اسید سرعت جوانه ­زنی (30%) و طول ریشه (17%) و ساقه (38%) بیشتری داشتند. همچنین، افزایش غلظت پتاسیم و کاهش غلظت سدیم در اثر کاربرد پیش­تیمار مشاهده شد. کاهش در جذب سدیم در اثر کاربرد سالیسیلیک­اسید در سطوح پایین شوری بیشتر بود که با تاثیر آن بر رشد گیاهچه ها همخوانی داشت. فاکتور ذخیره­سازی، که برای کمی­ سازی تسهیم یون­ها طراحی شد، در اثر تنش شوری به ترتیب برای یون های پتاسیم و سدیم افزایش و کاهش نشان داد، که بدان معنی است که در سطوح بالاتر شوری، مقدار بیشتری از یون سدیم و مقدار کمتری از یون پتاسیم به شاخساره انتقال می یابد و باعث افت بیشتر در رشد گیاهچه ها می شود. پیش­ تیمار سالیسیلیک­اسید فاکتور ذخیره­ سازی سدیم را در سطوح بدون شوری یا شوری کم افزایش داد، بدین معنی که سدیم بیشتری در ریشه نگهداری شد. تسریع در جذب آب، سرعت جوانه­ زنی زیادتر، تجمع سدیم کمتر و پتاسیم بیشتر در شاخساره، می­تواند برخی از سازوکارهای تحمل به شوری در گیاهچه­ های پیش ­تیمار ­شده با سالیسیلیک­اسید باشد.

کلیدواژه‌ها


Ashraf, M., Akram, N.A., Arteca, R.N., & Foolad, M.R. (2010). The Physiological, biochemical and molecular roles of brassinosteroids and salicylic acid in plant processes and salt tolerance. Critical Review in Plant Science, 29, 162-190.
Ashraf, M., Athar, H.R., Harris, P.J.C., & Kwon, T.R. (2008). Some prospective strategies for improving crop salt tolerance. Advanced Agronomy, 97, 45-110.
Blumwald, E., Aharon, G.S., & Apse, M.P. (2000). Sodium transport in plant cells. Biochimica et Biophysica Acta, 1465, 140-151.
Davenport, R., James, R.A., ZakrissonPlogander, A.Z., Tester, M., & Munns, R. (2005). Control of sodium transport in durum wheat. Plant Physiology, 137, 807-818.
Dolatabadian, A., Mohammad, S.A., Sanavy, M., & Sharif, M. (2008). Effect of salicylic acid and salt on wheat seed germination. ActaAgriculturae Scandinavica, Section B. Soil and Plant Science, 1–9.
ElTayeb, M.A. (2005). Response of barley grain to the interactive effect of salinity and salicylic acid. Plant Growth Regulation, 42, 215-224.
Farooq, M., Basra, S.M.A., & Hafeez, K, (2006). Seed invigoration by osmohardening in coarse and fine rice. Seed Scienceand Technology, 34, 181-187.
Gorham, R.G., Papa, R., & Aloy-Leonard, M. (1994). Varietal differences in Na uptake in barley cultivars exposed to soil salinity or salt spray. Journalof Experimental Botany, 45, 895-901.
Hayat, Q., Hayat, S., Irfan, M., & Ahmad, A. (2010). Effect of exogenous salicylic acid under changing environment: A review. Environmental and Experimental Botany, 68, 14-25.
Jafar, M.Z., Farooq, M., Cheema, M.A., Afzal, I., Basra, S.M.A., Wahid, M.A., Aziz, T., & Shahid, M. (2012). Improving the performance of wheat by seed priming under saline conditions. Journal of Agronomy and Crop Science, 198, 38-45.
Kausar, F., Shahbaz, M., & Ashraf, M. (2013). Protective role of foliar-applied nitric oxide in Triticumaestivumunder saline stress. Turkish Journal of Botany, 37, 1155-1165.
Kaydan, D., Yagmur, M., & Okut, N. (2007). Effects of salicylic acid on the growth and some physiological characters in salt stressed wheat (Triticumaestivum L.). TarimBilimleriDergisi, 13, 114-119.
Khan, M.I.R., Asgher, M., & Khan, N.A. (2014). Alleviation of salt-induced photosynthesis and growth inhibition by salicylic acid involves glycine betaine and ethylene in mungbean (Vignaradiata L.). Plant Physiologyand Biochemistry, 80, 67-74.
Maggio, A., Raimondi, G., Martino, A., & De Pascale, S. (2007). Salt stress response in tomato beyond the salinity tolerance threshold. Environmental and Experimental Botany, 59, 276–282.
Nazar, N., Iqbal, N., Syeed, S.,& Khan, N.A. (2011). Salicylic acid alleviates decreases in photosynthesis under salt stress by enhancing nitrogen and sulfur assimilation and antioxidant metabolism differentially in two mungbean cultivars. Journalof Plant Physiology, 168, 807-815.
Pakniyat, H., Kazemipour, A., & Mohammadi, G.A. (2003). Variation in salt tolerance of cultivated (Hordeumvulgare L.) and wild (H. spontanum C. KOCH) barley genotypes from Iran. Iran Agricultural Research, 22, 45-62.
PirastehAnosheh, H., Emam, Y., Ashraf, M., & Foolad, M.R. (2012). Exogenous application of salicylic acid and chlormequat chloride alleviates negative effects of drought stress in wheat. Advanced Studiesin Biology, 11, 501-520.
PirastehAnosheh, H., Emam, Y., & Ashraf, M. (2014a). Impact of cycocel on seed germination and growth in some commercial crops under osmotic stress conditions. Archives of Agronomy and Soil Science, 60, 1277-1289.
PirastehAnosheh, H., Ranjbar, G., Emam, Y., & Ashraf, M. (2014b). Salicylic-acid–induced recovery ability in salt-stressed Hordeum vulgare plants. Turkish Journal of Botany, 37, 112-121.
Shakirova, F.M., Sakhabutdinova, A.R., Bozrutkova, M.V., Fatkhutdinova, R.A., & Fatkhutdinova, D.R. (2003). Changes in the hormonal status of wheat seedlings induced by salicylic acid and salinity. Plant Science, 164, 317-322.
Syeed, S., Anjum, N.A., Nazar, R., Iqbal, N., Iqbal, N., Massod, A., & Khan, N.A. (2011). Salicylic acid-mediated changes in photosynthesis, nutrients content and antioxidant metabolism in two mustard (Brassica juncea L.) cultivars differing in salt tolerance. Acta physiologiae plantarum, 33, 877-886
Uhvits, R. (1946). Effect of osmotic pressure on water absorption and germination of alfalfa seeds. American Journal of Botany, 33, 278-285.
Volkmar, K.M., Hu, Y., & Steppuhn, H. (1998). Physiological responses of plants to salinity: A review. Canadian Journal of Plant Science, 78, 19-27.